Wystawa to owoc kilku ostatnich lat pracy dra Alfreda Twardeckiego nad historią badań stanowiska archeologicznego w Olbii Pontyjskiej (Ukraina, obwód Mikołajewski). Celem wystawy jest zaprezentowanie miejsca starożytnej kolonii greckiej w Olbii w historii i kulturze polskiej oraz wkładu Polaków w badaniach nad tym stanowiskiem i uświadomienie szerokiej publiczności faktu, że badania te nie zaczęły się dopiero w XIX w. wraz z opanowaniem tego terytorium przez Rosję, ale dużo wcześniej, w konsekwencji zajęcia tego obszaru w XIV w przez Wielkie Księstwo Litewskie.
Olbia to jedyna starożytna, grecka kolonia położona na ziemiach państwa Jagiellonów a do terenów, na których leżała – zajętych przez Tatarów i Turków - Rzeczpospolita rościła pretensje jeszcze w połowie XVII w. To także jedyna grecka kolonia, której opis terytorium znajdziemy w dokumentach kancelarii polskiego króla (Zygmunta Augusta). I choć w tym czasie jej położenie sytuowano błędnie w pobliżu Oczakowa – około 30 km od dzisiejszego stanowiska archeologicznego - to nie umniejsza to faktu, iż Olbia, zwana też Borysthenesem (od antycznej nazwy Dniepru) i jej mieszkańcy – Borysthenici - pojawiają się dość często w staropolskiej literaturze w starożytnym właśnie kontekście. Także w kolejnych wiekach opis jej historii zajmował szczególne miejsce w pracach polskich historyków (Lelewel) i pasjonatów historii (Józef Ignacy Kraszewski) a niemałe znaczenie miał wkład Polaków w nowoczesne już badania na tym stanowisku poczynając od XIX wieku (Jurgiewicz w Odessie), poprzez prace wykopaliskowe polsko-ukraińskie w XX wieku (Aleksandra Wąsowicz, IAE PAN) aż po ostatnie wykopaliska już po uzyskaniu przez Ukrainę pełnej niepodległości (Alfred Twardecki, MNW oraz IAE PAN).
Wystawa składa trwa od 1 do 28 lutego 2023 r. i się z szeregu plansz z tekstem w języku polskim i angielskim oraz z fotografiami i rysunkami.
